بینی علاوه بر اینکه به زیبایی ظاهری و صورت ما کمک می‌کند، وظایف دیگری نیز بر عهده دارد. این جزء از صورت برای تنفس، بویایی و حتی نحوه صحبت کردن ما ضروری است. در صورتی که بینی به طور طبیعی رشد نمی‌کند یا به دلیل ضربه و نقص مادرزادی دچار تغییرات غیر عادی می‌شود، زیبایی ظاهر و سلامت ما نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند. خوشبختانه پیشرفت در جراحی بینی باعث شده متخصصان و پزشکان بتوانند طیف وسیعی از ناهنجاری‌های بینی را با دقت قابل توجهی اصلاح کنند. در این وبلاگ به طور مفصل در مورد درمان ناهنجاری های بینی با جراحی صحبت می‌کنیم.
هدف از عمل بینی
علاوه بر اینکه عمل بینی با هدف بهبود زیبایی ظاهری انجام می‌شود، این جراحی برای جنبه درمانی نیز دارد. برای مثال کودکی که با شکاف لب یا کام متولد شده با کمک همین جراحی بهبود می‌یابد. همچنین نوجوانی که با انحراف تیغه بینی دست و پنجه نرم می‌کند نیز به عمل بینی نیاز دارد.
بزرگسالانی که مشکلات تنفسی ناشی از آترزی کوآنال دارند نیز باید رینوپلاستی انجام دهند. به طور کلی عمل بینی تنها مربوط به زیبایی ظاهری نیست. این جراحی به بازیابی عملکرد بینی و ایجاد تعادل در میان اجزای صورت کارایی دارد و حتی به افزایش اعتماد به نفس شما نیز کمک می‌کند.
هدف اصلی رینوپلاستی تغییر شکل و ساختار بینی است. متخصص با ارزیابی ساختار و مشکلات بینی فرد متقاضی به منظور بهبود عملکرد آن جراحی انجام می‌دهد. جراحی بینی با اهداف زیر انجام می‌شود:
- بازسازی غضروف و استخوان
- اصلاح نقص‌های مادرزادی
- ترمیم آسیب‌های ناشی از تروما یا حوادث
- افزایش جریان هوا
- ایجاد تقارن در سوراخ‌های بینی
- رفع انحراف بینی
- جراحی یا عمل ترمیمی بینی
- رفع نقص‌های مادرزادی
ناهنجاری‌های رایجی که با عمل بینی رفع می‌شوند
در بخش‌های قبلی توضیح دادیم که عمل بینی علاوه بر توسعه زیبایی ظاهری و بهبود عملکرد آن، در رفع نواقص مادرزادی یا ناهنجاری‌های رایج نیز کاربرد دارد. در بخش‌های بعدی چندین مورد از ناهنجاری‌های رایجی که با رینوپلاستی رفع می‌شوند را به طور خلاصه معرفی می‌کنیم.
شکاف لب یا لب شکری
به این ناهنجاری شکاف کام یا بدشکلی بینی نیز گفته می‌شود که یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های مادرزادی صورت است. کودکانی که با این بیماری متولد می‌شوند، اغلب در سمت این عارضه دچار بدشکلی بینی هستند. بنابراین:
- سوراخ‌های بینی آنها تقارن ندارند
- در سمت شکاف سطح بینی صاف است
- تیغه بینی دارای ناهماهنگی است
رینوپلاستی درمان لب شکری اغلب از یک برنامه جراحی چند مرحله‌ای استفاده می‌کند. این عمل در اوایل زندگی فرد بیمار برای بهبود تقارن بینی و سپس در دوران نوجوانی او برای اصلاح نهایی انجام می‌شود. جراح بینی با استفاده از روش پیوند غضروف و تکنیک‌های ظریف تغییر شکل بینی را به درستی انجام می‌دهد.
انحراف تیغه بینی
انحراف بینی زمانی رخ می‌دهد که غضروف جداکننده مجاری بینی از مرکز اصلی خارج شده باشد. این اتفاق از بدو تولد رخ می‌دهد یا در اثر ضربه بینی شما دچار انحراف می‌شود. علائم اصلی انحراف بینی عبارت هستند از:
- اختلال مزمن بینی
- مشکل در تنفس از طریق بینی
- خروپف یا آپنه خواب
در حالی که سپتوپلاستی به تنهایی انحراف سپتوم و تیغه بینی را اصلاح می‌کند، سپتورینوپلاستی به تغییر شکل کلی بینی نیز کمک خواهد کرد. بنابراین شکل ظاهری و عملکرد بینی با این روش‌ها به طور همزمان بهبود می‌یابد.
آترزی کو آنال (Choanal Atresia)
این ناهنجاری یک بیماری مادرزادی نادر است که در آن قسمت پشتی مجرای بینی، به طور معمول توسط استخوان یا بافت آن مسدود می‌شود. این عارضه می‌تواند:
- یک طرفه باشد
- دو طرفه باشد
- اغلب در یک طرف شدیدتر باشد
به منظور تشخیص زودهنگام و دقیق این ناهنجاری علاوه بر اینکه باید از کمک جراح بینی و متخصصان استفاده کنید، باید به علائم اولیه آن نیز توجه داشته باشید:
- مشکلات تنفسی به ویژه در نوزادان
- تنفس پر سروصدا
- خروپف شدید
- مشکلات غذایی در نوزادان
جراحی اصلاح این ناهنجاری شامل باز کردن مجرای مسدود شده است که اغلب با استفاده از ابزارهای آندوسکوپی انجام می‌شود. در برخی موارد، از تکنیک‌های جراحی زیبایی بینی برای بازسازی، حفظ شکل و عملکرد مناسب بینی پس از عمل استفاده می‌شود.
ناهنجاری‌های ناشی از ضربه و آسیب به بینی
آسیب‌های ناشی از ورزش، تصادفات یا آسیب‌های جسمی می‌تواند به موارد زیر منجر شود:
- کج شدن بینی
- شکستگی
- بروز مشکلات تنفسی
رینوپلاستی که برای رفع ناهنجاری‌های ناشی از ضربه به بینی انجام می‌شود نه تنها عملکرد بینی را بهبود می‌دهد بلکه شکل ظاهری آن را نیز توسعه خواهد داد. جراح مورد نظر استخوان‌های بینی را تراز کرده، غضروف را ترمیم و جریان هوا را بازیابی می‌کند.
افتادگی دریچه بینی
دریچه بینی باریک‌ترین قسمت راه هوایی بینی است و اگر دچار افتادگی شود، جریان هوا به شدت محدود خواهد شد. علائم این عارضه را در ادامه ذکر می‌کنیم:
- انسداد بینی
- مشکل در تنفس به خصوص در هنگام ورزش
- احساس بسته شدن بینی هنگام نفس عمیق
جراحان بینی از تکنیک پیوند یا فلپ‌های پخش‌کننده برای تقویت دریچه‌های داخلی یا خارجی بینی استفاده می‌کنند. این تکنیک تخصصی راه هوایی بینی را باز می‌کند و در عین حال زیبایی بینی نیز حفظ می‌شود.
نقش رینوپلاستی در درمان ناهنجاری‌های بینی
ناهنجاری‌های مادرزادی که از بدو تولد وجود دارند و ناشی از رشد نامناسب بافت‌ها، استخوان‌ها و غضروف‌ها هستند، با عمل بینی قابل درمان خواهند بود. از آنجایی که شدت ناهنجاری‌ها متفاوت است، نوع روش درمانی و تکنیک تغییر ساختار بینی نیز متفاوت خواهد بود.
مداخلات اولیه ناشی از جراحی بینی عملکرد آن را بهبود می‌بخشد و تقارن بیشتری ایجاد خواهد کرد. علاوه بر عمل بینی اولیه، جراحی ثانویه یا ترمیمی نیز با هدف بهبود این ناهنجاری‌ها قابل انجام است. به طور کلی رینوپلاستی اصلاح بینی و سپتوم برای تنفس بهتر و زیبایی بیشتر انجام می‌شود.
در مرحله اول متخصص با بررسی وضعیت بینی و ساختار آن بهترین روش یا تکنیک را انتخاب می‌کند. در ادامه جراح حتی با کمک آندوسکوپی مجرای بینی را گشاد می‌کند یا حتی استخوان آن را برمی‌دارد. تغییر شکل خارجی بینی نیز از دیگر اصلاحات ناشی از رینوپلاستی است.
جراحی بینی باز و بسته برای درمان ناهنجاری‌ها
دو تکنیک اصلی جراحی در بهبود وضعیت بینی وجود دارند که به درمان ناهنجاری‌های بینی نیز کمک می‌کنند. هر یک از این تکنیک‌ها مزایا و ماهیت خاصی دارند. در جدول زیر تفاوت این 2 روش جراحی ناهنجاری‌های بینی را معرفی می‌کنیم:
| توضیحات | جراحی بینی بسته | جراحی بینی باز |
| نوع برش‌ها | در داخل سوراخ بینی ایجاد می‌شوند | روی کلوملا بافت بین سوراخ‌های بینی |
| جای زخم | هیچ جای زخم خارجی قابل مشاهده باقی نمی‌ماند | به تخصص فرد جراح بستگی دارد |
| هدف جراحی | تغییر شکل غضروف و استخوان بینی | مشاهده مستقیم ساختار بینی و اصلاح دقیق بد شکلی‌ها |
| درصد تهاجمی | کمتر تهاجمی است | تهاجمی‌تر |
| دوره بهبودی | کوتاه مدت | طولانی |
| ایده‌آل برای | تغییر شکل‌های ساده و ناهنجاری‌های جزئی | بازسازی‌های پیچیده‌تر یا ناهنجاری‌های بزرگ بینی |
| قابلیت دید جراح | مشاهده مستقیم آناتومی بینی | محدود به نمای داخلی |
ناهنجاری‌های مختلفی از طریق این 2 روش عمل قابل درمان هستند. برای مثال انحراف بینی را می‌توان با جراحی بینی بسته یا سپتوپلاستی درمان کرد که اغلب برای صاف کردن انحراف خفیف تیغه بینی کارآمد است.
در صورتی که انحراف شدید باشد یا بدشکلی‌های خارجی بینی زیاد به چشم بخورد، عمل بینی باز ترجیح داده می‌شود. بدشکلی‌های بینی ناشی از شکاف لب، کام و لب شکری نیز با کمک همین روش‌های جراحی مناسب هستند.
جراحی پیوند غضروف برای درمان ناهنجاری‌های بینی
یکی از تکنیک‌های پرکاربرد برای درمان ناهنجاری‌های بینی استفاده از پیوند غضروف و بافت بینی است. این پیوندها برای جراحی‌های ترمیمی ضروری هستند و جراحان با کمک این روش‌ها ساختارهای بینی را با دقت قابل توجهی اصلاح و تقویت می‌کنند.
پیوند غضروف بینی زمانی استفاده می‌شود که ساختار طبیعی بینی از بین رفته، ضعیف یا بد شکل شده باشد. همچنین رشد ناکافی برخی از قسمت‌های بینی یا فروپاشی ساختار آن به دلیل ضعف بنیادی با کمک همین روش جراحی و تکنیک درمانی قابل درمان است.
بازسازی چارچوب بینی و حمایت از راه هوایی آن با کمک پیوند غضروف قابل انجام خواهد بود. حتی با همین تکنیک میتوانید تقارن و خطوط طبیعی در بینی خود ایجاد کنید. کافی است به سراغ متخصص و جراحی بروید که در این حوزه تخصص و تجربه کافی داشته باشد.
سخن آخر
همان‌طور که در این راهنما توضیح دادیم، جراحی بینی علاوه بر بهبود زیبایی ظاهری، یک ابزار قدرتمند برای اصلاح نقص‌های مادرزادی، بهبود تنفس و بازیابی اعتماد به نفس محسوب می‌شود. فرقی ندارد مشکل لب شکری دارید یا اینکه از صافی بیش از حد بینی خود بعد از آسیب رنج می‌برید، در هر حال با رینوپلاستی کیفیت زندگی شما بیشتر می‌شود.
در صورتی که با یکی از این ناهنجاری‌های مادرزادی روبرو هستید، برای درمان این عارضه باید به سراغ یک متخصص حرفه‌ای مجرب بروید. دکتر علی شفیعی، متخصص گوش، حلق و بینی در حوزه عمل بینی زیبایی و درمانی تجربه و سابقه خوبی دارد. با تیم متخصص این پزشک مشورت کرده و زمانی را برای انجام عمل خود تعیین کنید.
